Er is onlangs ingebroken in mijn auto. Toen ik online aangifte ging doen via politie.nl had ik moeite de juiste plek te vinden om dit te doen. De politie noemt een auto op hun website namelijk niet auto, maar “voer- of vaartuig”. En dat is een probleem.
Want als je online iets zoekt, lees je niet, maar scan je de tekst op het juiste woordbeeld. Het woordbeeld is de vorm die het woord heeft. In dit geval zocht ik dus naar de vorm van het woord auto. Maar vond ik niks, want waar had moeten staan “Er is iets gestolen uit uw auto, vrachtwagen, motor of boot” stond alleen “Er is iets gestolen uit uw voer- of vaartuig”.
Slecht idee: juristen online aan het woord
Waarom staat er dan niet gewoon auto? Ik heb er het wetboek van strafrecht op nageslagen. Daar komt het woord auto niet in voor. Voertuig en vaartuig wel. Dit stukje proza is direct via de juristen de site op beland, met alle verwarring vandien voor de scannende webbezoeker.
Wat is jargon eigenlijk?
Voertuig en vaartuig zijn geen moeilijke woorden, maar in dit geval is het toch jargon. Het is vaktaal van de jurist en wellicht ook van de politie zelf. Maar het zijn niet de woorden die jij en ik zouden gebruiken als het om onze auto gaat. Jargon is vaktaal. Het zijn woorden die binnen beroepsgroepen volkomen ingeburgerd kunnen zijn, maar als Swahili kunnen klinken voor een buitenstaander. We maken ons bijna allemaal schuldig aan het gebruik van jargon, zoals Japke-d. Bouma soms pijnlijk vastlegt. Vraag je buren maar eens of zij weten wat een chatbot, omnichannel of dynamische content is. Jargon kan heldere informatievoorziening flink in de weg kan staan.
Maatwerkvoorziening huishoudelijke ondersteuning
Dat het belangrijk is om het gebruik van jargon te vermijden, is vooral in overheidskringen al langer bekend. De Britse overheid hanteert sinds 2013 een online style guide die het gebruik van jargon op de website ronduit verbiedt. In Nederland zijn we nog niet zo ver. Krijg je bij de gemeente Halderberge hulp in de huishouding op kosten van de gemeente? Dan heet dat “maatwerkvoorziening huishoudelijke ondersteuning”. Tsja.
Potjeslatijn
De ware meesters van het gebruik van jargon zijn echter geen ambtenaren. Het zijn dokters. Ze hebben zelfs een eigen term voor hun jargon: potjeslatijn. Als artsen onderling met elkaar communiceren in potjeslatijn is dat helemaal niet erg. Sterker nog, het heeft voordelen. Ze kunnen er vaker sneller en preciezer mee aangeven wat ze bedoelen. Maar als ze patiënten erin aanspreken wordt het wel een probleem.
Vind jij het geruststellend als iemand tegen je zegt dat ’tussen de vezels in het stroma afwijkend materiaal wordt afgezet, waardoor de regelmatige rangschikking en licht extra brekingen ondergaat bij inval in het oog’? En wist je dat ‘achterste enkel-impingement tamelijk acuut kan optreden door zogenaamd geforceerde hyperplantairflexie’? Toch is dit de manier waarop een ziekenhuis in Den Haag haar patiënten voorlicht over afwijkingen – sorry, “functiestoornissen” – aan het hoornvlies en enkeloperaties.
Jargon frustreert je bezoekers
Het gebruik van jargon frustreert je bezoeker. Zo maakt het informatie lastiger te vinden. Mocht je bijvoorbeeld een kijkoperatie ondergaan, dan zul je op zoek gaan naar dat woord en niet naar artroscopie. Toch geven veel ziekenhuizen de voorkeur aan het gebruik van dat laatste woord. Als je beide termen echter door Google Trends gooit, blijkt kijkoperatie net een tikkie ingeburgerder.
Jargon werpt dus drempels op bij de vindbaarheid van informatie. Maar het zorgt ook voor een dalend vertrouwen van je bezoeker, want iets niet begrijpen maakt angstig. Zeker als het om je eigen lichaam gaat.
Hoe voorkom je het gebruik van jargon?
De vraag die nu nog rest is: hoe voorkom je jargon op je website? Dit begint bij de organisatie van je redactie.
- Onderscheid tussen inhoudelijk deskundigen en redacteuren
Maak een duidelijk onderscheid tussen inhoudelijk deskundigen en redacteuren en baken die verantwoordelijkheid af. De inhoudelijk deskundige levert input, de redacteur bepaalt hoe het online komt. In de regel heeft een inhoudelijk deskundige onvoldoende afstand ten aanzien van datgene waar hij verstand van heeft om er helder over te schrijven. Bovendien is helder schrijven een vak. Wees trots op je vak als online redacteur en claim je expertise. - Schrijfwijzer
Stel een schrijfwijzer op. Leg daarin vast welk taalniveau je hanteert, hoe je webpagina’s opbouwt, maar ook dat je altijd eerst de begrijpelijke term gebruikt met eventueel het jargon in haakjes erachter. Kijkoperatie (atroscopie) dus en niet andersom. Zorg er daarnaast voor dat het gebruik van de schrijfwijzer op een zo hoog mogelijk niveau in de organisatie wordt onderschreven. Dat kun je er de inhoudsdeskundigen echt mee om de oren slaan. - Zwarte lijst
Maak een zwarte lijst met woorden die verboden zijn en geef een alternatief. En denk hierbij niet alleen aan jargon, maar ook aan archaïsche woorden als aangaande, alsmede, in beginsel, nevenstaande etc etc.
Tot slot
Door jargon te vermijden zorg dat je écht in touch bent met je persona’s vanuit een holistisch omnichannel perspectief en een agile first strategie, met als doel een seamless customer journey, waarbij je uiteraard toewerkt naar een volledige disruptive digital transformation en engagement met je doelgroep.
Dus. Sorry, jongens, dit was geen jargon, maar gewoon ff een onvervalst stukje bla. En daar krijg ik eigenlijk nog veel meer jeuk van. Bij Slimme Content doen we niet aan bla, maar aan gewoon goede content. Hulp nodig? Neem contact op via contact@slimmecontent.nl.
Weten hoe content werkt? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!